Służąca panią (La serva padrona)

Komiczna opera Giovanniego Battisty Pergolesiego z prostym, lapidarnym, aczkolwiek życiowo przekonującym libretto jest żartem na temat starokawalerstwa. Opowiada o mężczyźnie imieniem Umberto, który siedzi cicho pod pantoflem swojej młodej, sprytnej służącej. Mając dosyć jej kaprysów, postanawia się ożenić, w nadziei, że żona przywróci porządek w domu. Podstępna pokojówka Serpina sprawia jednak, że Umberto poślubia właśnie ją.

„La serva padrona” została po raz pierwszy wystawiona podczas uroczystości z okazji urodzin cesarzowej Elżbiety Krystyny w 1733 r., jako intermezzo w przerwach między aktami opery poważnej – „Niezłomny więzień”, również Giovanniego Batissty Pergolesiego. Skromny utwór szybko przyćmił swoją sławą operę „właściwą”, dając początek lekkiej włoskiej operze buffa, mającej przede wszystkim bawić i rozweselać publiczność.

Jej elementy pojawiały się w Italii już w XVll wieku, jednak jako samodzielna forma zaistniała dopiero dzięki dwuaktowej „La serva padrona”. Operę buffa, której prekursorem był Pergolesi, doprowadzili do perfekcji tacy mistrzowie, jak Mozart i Rossini.

Pergolesi (1710-1736), jako kompozytor szkoły neapolitańskiej, był autorem utworów kameralnych, świeckich kantat, utworów kościelnych i oper poważnych. Popularność przyniosła mu jednak dopiero „La serva padrona”.